Bouwdata

De “pressure test” uit Masterchef Australië brengt goed in beeld hoe amateur koks in een wel aflijnde periode – die nooit of te nimmer met ook maar één seconde verlengd wordt! – via X aantal precies gedefinieerde stappen een memorabele gerecht van een topchef reproduceren.
De bouwsector kan ook hier zaken uit leren nl. timing, prep time & service.

Alles staat of valt met een goede voorbereiding, of het nu een gerecht of een gebouw is. Door de digitalisering heeft de bouwsector, zeker bij nieuwbouw projecten, geen enkel excuus meer om zijn uitvoeringstermijn te overschrijden! 

Maar om dit te realiseren gaan we een “kanteling” moeten maken in onze werkwijze.

Tot op heden hebben we architecten en studieburelen solo slim aan het werk in een “design” fase, vervolgens een aanbesteding (“bid”) en daarna, in de “build” fase, gaan pas de aannemers aan de slag. De facility managers krijgen, na oplevering en zonder al te veel duiding het, doorgaans zeer slordig samengestelde, as built dossier waarmee ze het gebouw gaan beheren tot het gesloopt wordt dan wel een herbestemming krijgt en de cirkel opnieuw begint.

Dit moet radicaal anders! 

De “prep time” uit Masterchef is het virtueel bouwen en gebeurt zowel door architecten, studieburelen als fabrikanten & aannemers én in samenspraak met facility managers. National Geographic toonde ooit een reportage over een groot kantoorgebouw dat in Londen in de buurt van St Paul’s Cathedral gerealiseerd werd. Ze hebben toen het gebouw wel 20 keer virtueel gebouwd totdat het in elkaar zetten naadloos verliep en er een draaiboek tot op de minuut (!) beschikbaar was dat bij uitvoering scrupuleus gevolgd werd. 

M.a.w. hoe beter de voorbereiding, hoe zekerder de bouwheer kan zijn dat hij zijn faciliteit op het voorziene moment in gebruik kan nemen.

De “service” uit Masterchef is het reëel bouwen. Het uitvoeren van het draaiboek dus, bij voorkeur met zo min mogelijk onnodige improvisaties. 
Het verschil tussen het restaurantwezen en de bouwsector is het belang dat aan klantenservice gehecht wordt. Voor restaurateurs is “klantenervaring” van primordiaal belang; de bouwsector ligt hier véél te weinig van wakker!
Bewijs: die as built dossiers waar facility managers zich een ongeluk over vloeken.

Stel dat we ons leven willen beteren: welke norm kan ons hierbij helpen?

De Royal Institute of British Architects (RIBA) heeft in 2013 een Workplan in het leven geroepen waarbij de levenscyclus van een gebouw in een matrix vorm weergegeven wordt met fasen op de X-as en taken op de Y-as.

De belangrijkste zaken die hierbij opvallen zijn:

• Er wordt gestart met een FASE 0 STRATEGIC DEFINITION
  Een fase waarin de bouwheer zéér goed moet nadenken!
  Naast het klassieke investeringsvraagstuk, zijn dit ook volgende zaken: wil hij/zij dat alle informatie op een centrale groupware staat of moet iedereen zijn eigen administratie maar regelen? En in het geval van het eerste, gaat hij dit zelf betalen en regelen of overlaten aan een andere partij? Laat hij/zij het proces via een klassieke aanbesteding verlopen of via een bouwteam? Etc.
• Eens dit helder gaat men dit vast leggen in FASE 1 PROJECT DEFINITON & BRIEF. Dit is het moment waarop John Torode in Masterchef UK “Let’s Cook!” zou roepen waarna de “prep time” begint.
• In RIBA workplan is geen sprake van “voor(lopig)ontwerp” en “ontwerp” maar valt het virtueel bouwen waar ik het hierboven over heb, uiteen in drie fasen:
• FASE 2 CONCEPT DESIGN waarin de hoofddraagstructuur en inplanting van de technisch kokers vastgelegd wordt
• FASE 3 SPATIAL COORDINATION waarin de niet dragende wanden hun definitieve plaats krijgen
• FASE 4 TECHNICAL DESIGN waarin ook de werkvoorbereiding van de aannemer vervat zit
• Opgelet: “aanbesteding” is géén fase!
  “Procurement” is een taak die over de hele levenscyclus loopt!
• Het reëel bouwen van hierboven zit vervat in FASE 5 MANUFACTURING & CONSTRUCTION
  
• “oplevering” is dan weer niet één moment!
  FASE 6 HANDOVER is een volwaardige fase waarin de beheerder/gebruiker van het gebouw alles aangeleerd krijgt over de geïnstalleerde technieken. Gezien het stijgend aandeel van intelligente technieken in een gebouw, is dit geen overbodige luxe! In Masterchef termen roepen ze dan “Service!” en schuift het bord over “the pass” naar het restaurant waar de klant wacht.
• Daarna volgt het langste deel van de levenscyclus nl. FASE 7 USE

Het zal aan iedere architect, studiebureel en aannemer zijn om voor zichzelf uit te maken wat voor hem/haar “prep time” & “service” precies zal betekenen in het Nieuwe Normaal. Misschien moeten er wat visies, missies en strategieën herschreven worden nu klassieke rollen op het punt staan om te verdwijnen?

Meer informatie over RIBA workplan is te vinden op https://www.architecture.com/knowledge-and-resources/resources-landing-page/riba-plan-of-work

1) Nieuwe terminologie in de versie 2020, in vorige versies was dit “developed design”
2) “Manufacturing” is in de versie 2020 toegevoegd, in vorige versies sprak men enkel over “construction”